राईमना हायुंआरि हाग्रामा : गोदानै बेखेवजानाय, इउननि बानजायथाव

05 Jul 2021

बुहुमलुरारि थाथाय

राईमना हायुंआरि हाग्रामानि साहाथिंजायनि सिमाया भारत-भुतान हायुंगेजेरारि सिमाजों नांजाबफाना दङ । सोनाबथिंजाय संकश दैमानि आगदा रुगुंजों लोगोसे आसाम आरो सोनाब बंग’नि इसिं रायजोआरि सिमनासिम गोसारना दङ । राईमना हायुंआरि हाग्रामानि सानजाथिंजाय रिपु आरो सिरां संरैखाथियारि हाग्रा ओनसोलनि सिमाजों नांजाबफाना दङ । बेराफार्से खोलाथिंजाय संकश दैमानि आगदा रुगुंनि सरलभाङा दैमानि आगसि रुगुंसिम गोसारनानै दङ ।

गोदो गोदाइ राईमना ओनसोला खम सुबुं थाग्रा जायगामोन । 1963 मायथाइनि गांसे फोरमायबिदां बायदियै, बै गासैबो ओनसोला राजथावनि राईमनाजों रिपुव्दार मुंनि दोंसे लोगो दैसा दङमोन । भुताननि देब राजा(खुंथायारि राजा)नि जोहै थिसनजानाय सासे सुब’(भुताननि रायजोबेंगिरि)नि जोहै बै ओनसोलखौ खुंदोंमोन । भुताननि नसुंसेयारि हादोराव थानाय बेबायदि मोन जिदाइन हाबग्रा लामाफोरनि मादाव रिपुव्दाराबो मुंख’जाथावमोन । फैलाव राईमना संरैखाथियारि ओनसोलनि गोजौनि बाहागोया जिउखुंजाथाव नङामोन ।

राईमना हायुंआरि हाग्रामानि गोबां बाहागोआनो जारिमिनारियै हिमालय हाजोनि हाजोयारि बाहोगो, इन्द-मालायाम, इन्द-चीना बाहागोनिफ्राय सोनाबथिंजाय आरो भारतनि व्दिपसायारि ओनसोलनिफ्राय सानजाथिंजाय जिब-जुनारनि दावबायनाय लामानि मोनसे गुबै बाहागोमोन । राईमना हायुंआरि हाग्रामाया भुताननि मुंदांखा जिगमे सिंगे वांसुक हायुंआरि हाग्रामा आरो फेबसु अरनारि जिब हाग्राबारिजों नांजाबफानाय हाग्रा ओनसोलनि सिमायारि जायगाफोरजों नांजाबफानानै दङ ।

गुबै गोसो-बोथाव आरो जिबआरि फारागथि

बद’लेन्द ओनसोलनि दिन्थिसिन सनाथि मोख्रायानो जादों राईमना हायुंआरि हाग्रामायाव मोननाय बेसेनगोसा जिब-जुनारफोरनि मादाव बांसिनै गोसो बोथावना । सनाथि मोख्रानि अनगायैबो मैदेर, लख्रा-मोसा, मोसा-बागा, मै, दैनि मैसो, धनेश दाव, 150निबो बांसिन फोलेरनि सिखिरि, 170निबो बांसिन जाथोनि दाव आरो 380निबो बांसिन गुबुन-गुबुन फोलेरनि दंफां-लाइफां आरो अर्किद मोननाय जायो ।

राईमना हायुंआरि हाग्रामाया गोबां मोननो गोयै आरो गोमालांनो हमनाय जिब-जुनारजों आरो दंफां-लाइफांजों बुंफबनाय जेराव दङ खमैबो मोनजिसे गुबुन गुबुन रोखोमनि दंफां-लाइफांनि फोलेर । थोजासे बिबांनि शाल दंफां थानाय हाग्राबारिखौ 1875-76 माइथायाव बिखान्थियारि गोनोखोयारि सामलायनायनि सिङाव लाबोनाय जादोंमोन ।

रांखान्थियारि बानजायथाव

आसामनि द’थि हायुंआरि हाग्रामा महरै राईमनाया गनायथि मोननाय लोगो लोगोनो दावबायनाय खोन्दोआवल’ बानजायथाव मुलाम्फानि लामा खेंना होनायल’ नङा नाथायबा आबाद आरो हाग्राबारि बिथिङावबो मोनसे फोथायजाथाव आसामनि रांखान्थिनि बेलायावबो गोदान लामा खेंनानै होबाय । गुबैयै हाग्रायारि फुंखा बिथिङाव फोथायजाथाव राईमना हायुंआरि हाग्रामानि नसुंसेनि ओनसोलफोरनि गामिनि थागिरिफोरनि थाखाय दावबायारि दारिमिनजों लोगोसे गावखौ सुंथानाय आरो जिउ खुंनायनि गेदेर खाबु सोरजिनानै होगोन । हादोरारि आरो गुबुन हादोरारिजों लोगोसे नसुंसेनि गंनै हादोरनि दावबायारिफोरा राईमना हायुंआरि हाग्रामानि बायदि जिब-जुनार आरो मुहिगोनां मिथिंगायारि समायनाखौ गोजोननाय लानो हानायजों लोगोसे समाजारि आरो हारिमुवारि बान्दोजों खाजागोन । फैबायथानाय समफोराव राईमना हायुंआरि हाग्रामाया हाग्रायारि फुंखायावनोल’ थाबथायालाबानो नसुंसेनि हादोरफोरजों लोगोसे हारिमुवारि, समाजारि आरो रांखान्थियारि होलाय-लालायनि मोनसे मुंख’जाथाव बिजों जानानै फैगोन ।

आसामनि मोनफ्रोमबो खना खनला गोसारनानै थानाय बायदि रोखोमनि मिथिंगायारि फुंखाफोरखौ मोजां बिखान्थिनि गेजेरजों साबजाथाव राहानि फार्से सोलायहोनो हायोब्लासो आसामनि दावबायनायजों लोगोसे समाजारि, हारिमुवारि आरो रांखान्थियारि बिथिङाव जौगानो हागोन । राईमना हायुंआरि हाग्रामाया फैबाय थानाय समफोराव आसामनि फारफ्रोमथिंजायनिफ्रायबो जौगानायाव थोजासे गोनांथि गोनां बिफाव लागोन ।

Total Comments - 0

Leave a Reply