साइबार रैखाथि : साफ्रोमनिबो बिबान

18 Aug 2021

जागायजेननाय
दिजितेल बिरोंदामिन जौगानायजों लोगोसे सुबुं माहारिनि दोंसे गोदान लामा गेंबाय । आगोलनि रुजुनायाव बिरोंदामिना दिजितेल राहायै सरासनस्रा सुबुंनो गोहो जगायनानै सुबुंखान्थिखौ आरोबाव गोख्रों खालामदों । सरासनस्रा सुबुङा दासिमबो सानथावै गोबां सिबिथाय मोननो हानायखौ दिजितेल बिरोंदामिना रोखा खालामनानै होबाय । आरोबाव सुबुं बिजोंनि हरखाब नुजाथिनाया बे गेदेर सोलायस्लु फोथाराव दाजाबफानाय बाहागोल’ ।

आथिखालाव स्मार्तफन दांनाय लोगो लोगोनो बुहुमनि जायखिजाया खना खनलानि खारिखौ मोननो हासै होनना बुंनो हायो । बेयो सुबुंफोरनि बुहुमनि फार्से नोजोरखौ सोलायनानै होबाय आरो गावसोरनि नोजोरजों नायनो लाबाय । बेवहाय जेबो सोमोनोगोनां गैया दि बुहुमनाङैनो गासैबो हादोरनि सरखारा सुबुं सिबिथायखौ होनो दिजितेल बिरोंदामिनखौ गुवारै बाहायनो लादों, जर’खायै जाय हादोरफोराव जेराव दासिमबो जौगानायनि लामायाव गोग्लैसोनानै दङ । बे बिथिङाव भारत हादोराबो उनफिननानै थायाखै, सरखारा जौगानायनि बिखान्थियाव दिजितेल बिरोंदामिन बाहायनायखौ नुनो मोनदों, जर’खायै सुबुं सिबिथाय बिथिङाव । नुनो मोनो दि, भारत सरखारा थांनाय माखासे बोसोरनिफ्राय खुंथायनि बिथिङाव आखायाव लानाय हाबाफारि आरो बेखौ सिगांग्रो सुबुंफोरनि गेजेराव फोसावनो, “दिजितेल इन्दिया” मावफारियाआ नोजोराव गोग्लैथावना । बेखौनो नोजोर होनानै ई-गभारनेन्स, ई-कमार्स बायदिफोरा सिमांनि बाथ्रा नंलिया, नाथाय बेफोरखौ जोंनि हादोराव मोगथां महराव नुनो मोनबाय ।

बिरोंदामिननि इसिङारि खहा
बेवहाय जेबो गोनो गोथो साननांगौ गैया दि गोदान बिरोंदामिना सुबुंनो गोहो जगायदों । नाथाय सिंजों सिं सरासनस्रा सुबुंफोरनि गेजेराव रांखान्थियारि दायजों लोगोसे गोबां रोखोमनि दाय मावनायखौ नुनो मोननाय जायो । सुबुंफोरा नंखाय ई-कमार्स साइत एबा मबाइल एपनि जोहै थगाइजानाय अजद होनायखौ नुनो मोनबाय थायो, जेरै- थगाइनानै बेंक एकाउन्तनिफ्राय रां दिहुननाय आरो बायदि बायदि । बुंनो थाङोब्ला बावैसो साननिफ्राय साइबार दायफोरा जोबोरैनो बांबोनो हमदों ।

जों नुनो मोनोदि गोबाङानो धन्ता लानानै धन्ता गावसोरनि स्मार्त फन, तेबलेत, लेपतप, कम्पिउतार बायदिफोरजों सुबुं बिजोङाव गोदोहाबनानै थायो, जायनि जाउनाव दायनिगिरिफोरा बिसोरखौ दायाव खोख्लैनो गोरलै जायो । नाथाय, बेबायदि दायनिगिरिफोरखौ नायगिरना दिहुननो जोबोर गोब्राब, मानोना बिसोरो मुंखौ लाखोमायो, एरसोखोमानानै दोनो आरो आइननि मेगनाव गोरलैनो हाद्रि सारनो हायो आरोबाव खायसेया गुबुन हादोरनिबो जायो । जेब्ला आइन-बाहायगिरिफोरा गुबुन हादोरारि साइबार दायनिगिरिखौ नायगिरनो लायो बिसोरो गोब्राब बिरोंदामिन-आइन बिखान्थिनि खाबु लायो । बिदिन्थि बायदियै बाहायगिरिफोरनि बुरजा बिरोंदारिमिनारि गावारि खारिथियाबो दुथांफोरनि खामानिखौ गोरलै खालामनानै होयो ।

आरो साइबार दाया रांखान्थियारि दायफोरावल’ थाबथानानै थायाखै । आनखि अनलाइन सोंखारिनायाव खुदियाफोरा गोबाङैनो दोन्थिफुंजादों । जेराव कभिद हेंथायारि राहाफोरा खुदियाफोरखौ न’ सिङावनो थानो थाखाय बाध्य’ खालामनानै होदों, सोलोंथायजों लोगोसे रंजा खुसिनि थाखाय बिसोरो गोबां सम मबाइल आरो तेबलेतफोराव सम बारहोनो गोनां जादों । आरो बिमा-बिफानि बिथोन आरो नोजोरनि आंखालाव, बै खुदियाफोरा साइबार दुथांफोरनि खैसाराव गोबाङैनो गोग्लैनाङो आरो खुदियाफोरखौ आथोनारि जंखायनायाबो बांबोनो हमबोदों । बिसोरनि आथोनारि सोंखारिनाय आरो खुदिया आथोनारि सावगारिनि गोहोमाव गोग्लैनायनि लामायाबो बांबोनो हमदों ।

 

होबथायारि राहालामा
बिरोंदामिननि गोरोन्थि बाहायनायखौ नोजोर होनानै आरो थासारिनि गोथौथिखौ मोनदांनानै भारत सोरखारा गोख्रैनो बे जेंनानि फार्से गोसो होदों । साइबार दाय बायदि गोब्राब जेंनाखौ दबथायनो, लोगोसे सुबुं बिजोंनि जोहै नुजाथिनाय गाज्रि गोहोमखौ होबथानो भारत सोरखारा साइबार दाय हेफाजाबारि मावथांखि Indian Cybercrime Coordination Centre Scheme एबा 14C मावथांखि आखायाव लादों । मिरुआरि नख’र मन्थ्रि बिफाना 2019 माइथायनि फेब्रुवारियाव जागायजेननाय बे मावथांखिनि थांखिया जादों साइबार दायनि थाखाय सुबुं सांग्रांथि सोमजिहोनाय, खुदिया आथोनारि सावगारि आरो जिनाहारिजों सोमोन्दो थानाय आयेनारि हेंथा एबा गोरोन्थि साननायखौ सुस्रांनाय, साइबार हेफाजाबआरिनि थाखाय परतेल जागायनाय आरो फरायसालिनि फराफारियाव साइबार हेफाजाबारिनि सायाव मोनसे आयदा सोस’नाय । मावथांखिनि मावफारिनि मह’रै, साइबार दायनि बोलि जानायफोरखौ हेफाजाब होनो थाखाय @CyberDost मुंनि मोनसे Twitter handle जागायबाय ।

आरोबाव, साइबार दायनि बांबोनायखौ होबथानो थाखाय, बावैसो आसाम सरखारा मोनसे बेसेन नाङै 24×7 हेफाजाबारि नाम्बार 155260 बेखेवनानै होबाय, बेनि अनगायैबो मोनसे Cyber Forensic Lab-cum-Testing Centre बेखेवबाय । Cyber Crime Prevention Against Woman and Children (CCWC) मावथांखिनि मोनसे बाहागो मह’रै Cyber Forensic Lab-cum-Testing Centre खौ CID नि गाहाइ मावखुलियाव गायसनबाय ।

 

फोजोबनाय
सरखारनि हाबाफारिफोरा बाखनायजाथावब्लाबो, साफ्रोमबो सुबुङा गावबा गावनो साइबार दायनिगिरिफोरनिफ्राय रैखाथि जानानै थानाया गोनां । आरो दिजितेल फोथाराव गावारि रैखाथिनि थाखाय साबसिन राहायानो जादों, गुदि सांग्रांथि जेरै- अनलाइनाव सिनायमोनै सुबुंजों लोगो जायै, अनलाइनाव गावनि फन नाम्बार आरो खारिखौ फोसावनायनिफ्राय गोजानाव थानाय, सन्देहगोनां अवेबसाइखौ नायनायनिफ्राय गोजानाव थानाय, गोख्रों पासवार्द होनाय, स्मार्तफन/तेबलेट/कम्पिउताराव अतमेटिक कि लक होनानै दोननाय, एपफोरखौ जेब्लाबो आपदेत खालामनाय, गोख्रों एन्ति-भाइरास बाहायनाय बायदि बायदि । दायनिगिरिफोरनि खैसारनिफ्राय बारग’नो थाखाय बिमा-बिफा आरो बिगोमाफोरा गावसोरनि देरफुनाय खुदियाफोरखौ अनलाइआव सिनायमोनै सुबुंफोरजों लोगो जानायखौ नोजोर होनाया गोनां । खोथायावनो दङ उनदाहा खालामनायनिख्रुयै सांग्रां थानाया साबसिन ।

 

Total Comments - 0

Leave a Reply